نقد جعفر گودرزی بر فیلم بچه مردم/ سرگردانی در جستجوی هویت

به گزارش آژانس خبری سینمادرام، جعفر گودرزی رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران نوشت:
بچه مردم ،میخواهد قصهی هویت و سرنوشت باشد، روایت نسلی که از پرورشگاهها به جنگ رفتند و در تاریخ گم شدند. اما فیلم، بهجای خلق درامی پرتعلیق و تأثیرگذار، در میان خردهروایتها سرگردان میشود و بیش از آنکه تکاندهنده باشد، پراکنده و نامنسجم باقی میماند در صورتی که با حس و حالی که فیلم دارد می توانست جذاب تر و سرحال تر و تاثیرگذارتر باشد.
فیلم با گرهای جذاب آغاز میشود: چهار نوجوان پرورشگاهی که برای کشف گذشتهی خود، پروندههایشان را میدزدند. اما این ایدهی پرکشش، بهجای آنکه به روایتی پرتعلیق تبدیل شود، در میان خرده ماجراهایی بیسرانجام کمرنگ میشود. و کاش به شخصیتها که مدام در حال سفرند، اما نه فقط از نقطهای به نقطهی دیگر، بلکه از گذشته به حال، از خاطره به واقعیت، و از خودِ ازدسترفته به خودِ ممکن بیشتر می پرداخت.
فیلم میان معمای هویت، قصهی بلوغ، نقد اجتماعی، و درام جنگی سرگردان است، اما هیچکدام را به کمال نمیرساند. نوجوانان پرورشگاه، در دنیایی که هویت را از آنها دریغ کرده، به دنبال یافتن خودشان هستند، اما فیلم در پرداخت این جستجو، به حاشیه میرود.
وقتی جنگ آغاز میشود، فیلم مسیر جدیدی پیدا میکند. یکی از بچهها شهید میشود، و ابوالفضل درمییابد که مادرش او را گم نکرده، بلکه عامدانه رهایش کرده است. این لحظه میتوانست به شخصیت او عمق ببخشد، اما فیلم تنها یک واکنش برایش در نظر میگیرد: بازگشت به جبهه. انگار در این روایت، تنها راه اثبات هویت، شهادت است.
«بچه مردم» مدام تغییر مسیر میدهد؛ از اثری معمایی، به درامی اجتماعی دربارهی فقر هویتی میرسد، بعد ناگهان وارد فضای جنگ میشود، و در نهایت، با مفاهیمی چون ایثار و شهادت پایان مییابد. اما این تغییرات ناگهانی، بدون پیوند ارگانیک، ضربههای دراماتیک فیلم را تضعیف میکنند و مخاطب را از همراهی عاطفی بازمیدارند خصوصا پایان تحمیلی فیلم..
«بچه مردم» اگر از شاخوبرگهای اضافی رها شود و بر هستهی اصلی خود متمرکز بماند، میتواند اثری روان و تأثیرگذار باشد. قصهی نوجوانانی که در نابرابری رشد کردند، بینام و نشان به جنگ رفتند و در تاریخ گم شدند، پتانسیل بالایی برای یک درام تکاندهنده دارد. اما در روایت فعلی، بیش از آنکه تماشاگر را درگیر کند، او را میان ماجراهای پراکنده سرگردان میسازد.